Methoden & technieken
Tijdens coachingen maak ik gebruik van elementen uit onderstaande methoden:
▷ Psycho-educatie
Psycho-educatie wil zeggen dat jij informatie en uitleg krijgt over angst en dwang (bij eetproblemen): wat het is, hoe het werkt, wat de gevolgen zijn en hoe dit door kan werken in jouw leven. Een belangrijk onderdeel bij het proces van bewustwording.
▷ Acceptance Commitment Therapy (ACT)
Acceptance Commitment Therapy is een vorm van gedragstherapie met een net wat andere insteek. Deze vorm van gedragstherapie is namelijk niet alleen gericht op het cognitief (verstandelijk) begrijpen, maar richt zich daarbij ook op het op voelen en ervaren. Oefeningen worden ondersteund door begrijpende en beeldende metaforen. Een zeer helpende methode voor de beelddenkers onder ons!
▷ Cognitieve gedragstherapie (exposuretherapie)
Zoals het woord al doet aangeven richt cognitieve gedragstherapie zich met name op de cognitie (je verstand/ratio). Bij deze vorm van therapie krijg je inzicht in jouw gedachten en wordt jij je bewust van jouw gedrag. Het wordt ook wel de ‘doe-denk therapie’ genoemd. Het richt zich namelijk niet alleen op het (ombuigen van) gedachten, maar je komt ook in actie door jezelf nieuw gedrag aan te leren. Dit doen we middels exposure therapie, een groot en belangrijk onderdeel binnen de CGT. Letterlijk betekent dit: ‘blootstelling’ aan angst. Stap voor stap leer je je angst aangaan met een nieuwe en positieve mindset.
▷ Systeemopstellingen
Over systemen:
Iedereen is onderdeel van een systeem: als kind ben je onderdeel van een gezinssysteem, als gezinssysteem ben je onderdeel van een familiesysteem, het familiesysteem is onderdeel van een maatschappelijk en cultureel systeem en ga zo maar door.
Elk systeem is opgebouwd uit verbindingen (zoals tussen jou en je moeder, je broer, zussen etc.) en wordt in evenwicht gehouden door patronen en processen. Deze patronen zijn grotendeels onbewust, zo neem je als ouder patronen mee uit je eigen opvoeding en cultuur. Al deze patronen, bewust of onbewust, hebben invloed op elkaar.
Over systeemopstellingen:
Systeemopstellingen is een methode om onbewuste processen in jouw systeem naar voren te laten komen. Een opstelling doen we door middel van kleine poppetjes. Ieder poppetje representeert iets of iemand: een persoon, huisdier, emotie, gevoel, blokkade, wens of verlangen. Aan de hand van vragen die ik stel, plaats jij het poppetje ergens in het veld. Hier hoef je niet bij na te denken, de kracht zit hem erin dat het onderbewuste wordt aangesproken waardoor ‘verborgen’ dynamieken duidelijk en concreet naar voren komen.
Een methode die je dus op een snelle simpele manier inzicht kan geven over jezelf, je plek in het gezin en onderlingen verhoudingen binnen je familiesysteem.
▷ Innerlijke familie
Tijdens het volgen van workshops van Arienne Klijn (grondlegger van Innerlijke Familie) werd ik enorm enthousiast door de inzichtelijkheid en verheldering die haar methode bracht.
Net als het gezin waar jij uit voortkomt, kun je indenken dat jij zelf ook een innerlijke familie hebt: een vader, een moeder, een jongetje en een meisje. Ieder familielid heeft zijn eigen kwaliteiten. Soms zul je de kwaliteiten van ‘de vader’ nodig hebben, een ander moment heb je misschien meer aan de kwaliteiten van ‘het meisje’. Je kunt deze eigenschappen in jezelf naar voren halen of juist op de achtergrond zetten, afhankelijk van de situatie.
Het is te uitgebreid om een volledige omschrijving hiervan te geven. Het is te vergelijken met het werken met verschillende delen in jezelf, iets wat veel zelfinzicht kan geven en kan helpen bij het loskomen van (identificatie met) angst.
▷ Verbindend gezag / Geweldloos verzet
Verbindend gezag is gebaseerd op principes van geweldloos verzet (Non Violent Resistance methode).
Een methode die ontwikkeld is door Haim Omer (Tel Aviv, Israel) en naar Nederland is gehaald door het Lorentzhuis (centrum voor systeemtherapie) te Haarlem. Omer heeft zich laten inspireren door het geweldloze verzet wat Mahadma Ghandi en Martin Luther King lieten zien in hun strijd voor gelijkheid en rechtvaardigheid. Het richt zich op het doorbreken van de machteloosheid bij ouders/opvoeders, waarbij het welbevinden van ouders centraal staat.
De houding die bij Verbindend Gezag past is: vriendelijkheid en vastberadenheid. Het haalt twee ogenschijnlijke uitersten bij elkaar: hierarchische afstand en relationele nabijheid, oftewel: vanuit liefdevolle nabijheid en verbinding toch heldere en vastberaden grenzen weten te stellen.
Vijf pijlers:
1) Verbinding (herstel van relaties)
2) De-escalatie
3) Aanwezigheid
4) Verzet (begrenzen)
5) Support / steunnetwerk
▷ Mindfulness / 'Aanwezig' zijn
Mindfulness is een aandachtstraining waarin je leert in het ‘hier en nu’ te zijn. Dit doe je door te luisteren naar je zintuigen (wat zie, hoor, voel, proef, ruik je?) en door zonder oordeel, vanuit acceptatie, naar je eigen gedachten te kijken.
Bij veel mensen roept mindfulness iets ‘zweverigs’ op doordat het geassocieerd wordt met spiritualiteit. De verwachting dat je bij mindfulness een ‘leeg hoofd’ hebt is dan ook onjuist. Doel is niet dat je geen gedachten meer mag hebben, maar dat je het oordeel over je gedachten weg kan laten. Dit zorgt ervoor dat je jezelf niet langer identificeert (één bent) met je gedachten. Door van een afstand naar je eigen gedachten te kijken, ze te observeren in plaats van ze te ‘zijn’, leer je hiervan los te komen. Je leert je eigen gedachten te externaliseren. Vanuit de ACT methode wordt deze loskoming van gedachten ook wel ‘defusie’ genoemd.
Eckhart Tolle is voor mij een grote inspiratiebron als het gaat om in het ‘hier en nu’ zijn. Hij spreekt zelf niet over Mindfulness maar over over ‘Being present’ (met aandacht aanwezig zijn). Zijn duidelijke taal en praktische oefeningen maakt het loskomen van gedachten een stuk begrijpelijker.
“You are not your mind” – Eckhart Tolle.
▷ Lichaamsgerichte ontspanningstechnieken
Binnen dit werk kom ik veel mensen tegen die zoveel spanning ervaren dat zij niet meer weten hoe het is om te ont-spannen. Naast dat we hier cognitief aan werken, zie ik het als belangrijk om het lichaam hierin mee te nemen. Hoewel dit soms wat oefening vergt, kan dit een snelle en effectieve manier zijn om weer ontspanning toe te laten zonder dat je daarbij hoeft te praten. Je leert te luisteren naar de signalen die je lichaam afgeeft, je gaat je opnieuw positief en liefdevol met je lichaam verbinden. Niet vanuit oordeel (gedachten), maar vanuit je innerlijke Zelf (gevoel).